Nhà rông là công trình trí tuệ sáng tạo văn hóa vật hóa học sáng giá bán nhất của những dân tộc Bana, Xê Đăng, J’rai, Giẻ Triêng. Bên rông tọa lạc giữa làng, là nơi diễn ra các sự kiện đặc biệt của xã hội làng: lễ hội, vui chơi, hội họp, nghênh tiếp khách quý, là nơi các già làng thường xuyên lui cho tới giải quyết, chào làng những ra quyết định liên quan mang đến vận mệnh cộng đồng. Bạn đang xem: Tại sao nhà rông lại cao
Bên cạnh công ty rông không tính thực địa, đồng bào Tây Nguyên còn sáng chế nhà rông mô hình, nhà rông thu nhỏ tuổi với nhiều kích thước, tỷ lệ khác nhau. Đây là một tác phẩm thẩm mỹ tạo hình mô phỏng, tái hiện tại vài nét đặc trưng nghệ thuật loài kiến trúc truyền thống lịch sử dân tộc. Nó được các nghệ nhân tạo thành và được giữ gìn tại buôn thôn như một báu vật. Mọi khi buôn xã tổ chức liên hoan tiệc tùng truyền thống hoặc tham gia các sự kiện văn hóa truyền thống lớn như ngày hội gặp mặt văn hóa, căn nhà rông quy mô thường xuất hiện. Bên rông mô hình còn là hiện thiết bị trưng bày ở các bảo tàng với là thành phầm lưu niệm giá trị của khách du lịch khi mang đến Tây Nguyên.
Đám rước khiêng bên rông quy mô và giàn rối trong liên hoan của dân tộc bản địa J’rai. |
Ngôi nhà truyền thống cuội nguồn của buôn làng chính là niềm xúc cảm sáng tạo nghệ thuật. Đồng bào khai quật những vật tư có sẵn trong rừng như gỗ, tranh, tre, nứa, lá, mây... Khiến cho một căn nhà có dáng vẻ uy nghi, hoành tráng, mái nhà có hình lưỡi búa vút cao như tạc vào trời xanh. Ngôi nhà rông chẳng hầu như có hình dáng đẹp mà còn là một nơi để nghệ nhân gửi vào đó mọi nét tài tình của thẩm mỹ trang trí hoa văn, va trổ, chế tác hình, duy nhất là trên đỉnh nóc. Việc làm bên rông truyền thống gần giống với sáng tạo nghệ thuật, khu vực in đậm dấu ấn cá nhân con fan với tư bí quyết chủ thể sáng tạo, nơi tài hoa cá thể được phát ngày tiết một cách tự do thoải mái nhất, say mê, hào khởi nhất... Đồng bào Tây Nguyên ý niệm rằng căn nhà rông cao ráo kia là nơi quy tụ khí thiêng của trời đất, là ước nối giữa con bạn với vũ trụ. Vì chưng vậy, nhà rông là vị trí giao hòa với gửi gắm niềm tin giữa con tín đồ với những vị thần linh, vị trí lưu giữ đầy đủ giá trị niềm tin thiêng liêng tuyệt nhất của cộng đồng.
Nguyên vật liệu để những nghệ nhân sáng tạo nhà rông mô hình không khác nhà rông ko kể thực địa, chỉ khác biệt về tỷ lệ. Tấm lợp là một trong những thành phần làm ra mái nhà, tạo nên phong cách, không gian kiến trúc, phù hợp với đk thiên nhiên môi trường, nhiệt độ của từng vùng, tập quán trú ngụ của mỗi dân tộc. Bên cạnh cỏ tranh, đồng bào Tây Nguyên còn khai thác một trong những lá cây trong rừng nhằm lợp ngôi nhà làng như mây, cọ. Đồng bào J’rai cư trú ở phía tây, dọc theo vùng biên giới thường hái lá sol dài như lưỡi kiếm, dày với cứng để lợp căn hộ rông mô hình. Mái rông lợp bằng lá sol hiện hữu sẫm màu khu đất bazan, những mô típ họa tiết hoa văn trang trí trên nóc cùng viền mái cùng với cấu khiếu nại như sàn, cột, mong thang, khía cạnh tiền, cửa ra vào khiến cho nhà rông tế bào hình luôn luôn rất đẹp nhất mắt.
Các cô gái J’rai múa xoang xung quanh nhà rông mô hình trong ngày hội giao lưu văn hóa truyền thống dân tộc Tây Nguyên. |
Bên cạnh nhà quy mô lợp bởi cỏ tranh, lá sol, các nghệ nhân còn sử dụng mây, tre, nứa để tạo thành ngôi nhà rông theo lối đan lát truyền thống. Trước kia, tiêu chuẩn chỉnh nhà rông rất đẹp phải gồm “chiếc áo” mới. Nhà vừa lợp xong, người ta đan một tờ thảm hoàn toàn bằng mây, tre, nứa với size vừa bởi mái trước với mái sau nhà rông. Phần lớn người tập trung kéo tấm thảm này lên cao, mặc lên phía hai bên mái một loại áo còn tươi new màu nan. Mái trước được trang trí họa tiết hình học với các cụm hình vuông liên hoàn với đối xứng cùng với nhau, có cảm xúc như mái nhà thêm rộng rãi. Bên trên đỉnh mái nhà là hồ hết mảng trang trí sắc sảo gồm rất nhiều hình thoi liên tiếp nối nhau là biểu lộ của núi đồi chập chùng, mênh mang. Bên trên mái là bức ảnh hội họa bởi hình học viên động với mô típ rất gần gũi như hình sóng nước, hình thoi, hình tam giác, hình vuông, những hình tam giác ghép lại để sinh sản hình chong chóng. Khá nổi bật trên mái rông là hình hoa văn ngôi sao 5 cánh tám cánh. Với đơn vị rông quy mô có size nhỏ, khâu sáng tạo, đầu tư công sức đa phần bằng thẩm mỹ và nghệ thuật đan lát nên chất nhận được nghệ nhân tái hiện, phục dựng nhà rông cổ điển từng “một thời vang bóng”.
Nhà rông quy mô là báu vật, đồ vật thiêng trong tiệc tùng, lễ hội ở buôn làng cùng các liên hoan tiệc tùng giao lưu văn hóa truyền thống do những cấp, những ngành tổ chức. Trong tiệc tùng, lễ hội của dân tộc bản địa J’rai, đi cùng đội hình diễn xướng cồng chiêng, múa xoang (suang) còn có đám rước quy mô nhà rông, khiêng nồi đồng, giàn rối gỗ, giàn trống, giàn chiêng tạo nên nét độc đáo, vui nhộn, rộn ràng tấp nập của khung cảnh lễ hội. Ví như ở làng, trước sân nhà rông là khu vực thường ra mắt các vận động diễn xướng thì ở những “lễ hội sảnh khấu hóa”, ngày hội giao lưu văn hóa, liên hoan cồng chiêng..., nơi đặt nhà rông mô hình là chổ chính giữa điểm, thu hút những nghệ nhân, diễn viên, khán giả hưởng thụ nghệ thuật truyền thống lịch sử dân tộc.
(GLO)- Trong thời hạn dịch giã buộc phải bó gối, lúc mơ về một không gian khoáng đạt, chổ chính giữa trí tôi chợt nhắm tới làng xa cùng với vẻ rất đẹp hoang sơ cơ mà thâm nghiêm của các mái công ty rông truyền thống. Chúng tạc lên nền trời diệu vợi, in vào ký kết ức một nét bay bổng mà không gì gò bó nổi.Xem thêm: Tham Khảo 20 Bản Vẽ Nhà Xây, Nên Mua Bản Vẽ Thiết Kế Nhà Có Sẵn Hay Không
1. Nhà rông được hình thành theo quan niệm của một vài dân tộc phiên bản địa Tây Nguyên: Làng không tồn tại nhà rông là… làng đàn bà. Cũng như việc đan gùi đòi hỏi sự tỉ mỉ, chi tiết nhưng lại là câu hỏi của đàn ông vào nhà. Nhà nào không có người đan gùi là một trong thiệt thòi.
việc lập làng luôn luôn đi đôi với dựng đơn vị rông. Đây là nơi ra mắt mọi sinh hoạt xã hội như thực hiện các nghi lễ, tổ chức triển khai các tiệc tùng, lễ hội lớn vào năm... Để dựng một công ty rông truyền thống, làng kêu gọi sự góp sức của cả cộng đồng, độc nhất vô nhị là giới trẻ ròng rã hàng tháng trời. Vậy nên, kết thúc một căn nhà rông to đẹp mắt cũng đồng nghĩa tương quan với việc chứng tỏ sức to gan trai tráng, khẳng định “tiềm lực” của làng.
Quan giáp kỹ vẫn thấy công ty rông Jrai hay cao ráo, bề ngang vừa phải, mái tất cả hình lưỡi rìu vút lên mạnh bạo mẽ, thanh thoát. Công ty rông Bahnar thì thân to ngang con đường bệ, mái thấp, thâm trầm. Với đồ liệu kiến thiết đều là gỗ, mây, tranh, tre nứa…, đơn vị rông thu hút ánh mắt ngay vày vẻ hoang mộc, tiệp vào bức tranh thiên nhiên một cách hoàn hảo, làm thành phiên bản thể chân thực chẳng thể bóc tách rời. Ngày thường, vào mỗi chiều, trước sân đơn vị rông, từng nhóm tuổi teen tụ tập chơi bóng đá, bóng chuyền. Vài chị, vài bà bầu gùi củi về ngang qua cũng luôn nhớ gửi lại ánh nhìn trìu mến. Vẻ đẹp mắt và vận khí của thôn cứ rời rợi vị trí đây. Các lần dừng chân ngắm ngôi nhà rông truyền thống lâu đời là tôi thêm 1 lần hâm mộ “kiến trúc sư” tài ba của làng.
Chẳng sách vở, bút thước, chỉ bằng kinh nghiệm tay nghề truyền đời và tư duy hình khối quánh biệt, họ đã thiết kế cụ thể “bản vẽ” vào đầu với xác suất cân xứng, hài hòa, tiếp đến phân công tài tình để cả trăm người ai vào bài toán nấy, cấp tốc chóng dứt việc béo của làng.
nhằm mục đích tô đậm vị trí của bên rông trong đời sống văn hóa tinh thần của cư dân bản địa, gần đây có nội dung bài viết nêu tin tức về hầu như ngôi làng tải đến… 2-3 nhà rông truyền thống! Kỳ thực, từ xưa mang lại nay, thường xuyên mỗi xã hội làng chỉ có 1 nhà rông truyền thống cuội nguồn làm địa điểm sinh hoạt chung, làm điểm tựa duy nhất nhằm hướng về, như gà bé quây mẹ. Chỉ mang đến khi tiến hành đề án chuẩn bị xếp, sáp nhập thôn, làng, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh tiến độ 2018-2021 thì mới dẫn cho chuyện tất cả làng chiếm tới 2-3 công ty rông. Đơn cử, xã Đak Hway (xã Đak Tơ Pang, huyện Kông Chro) chiếm đến 3 công ty rông truyền thống sau khi sáp nhập các làng Bong, Kráp, Hway.
Nhà rông truyền thống lịch sử làng Đak Hway (xã Đak Tơ Pang, huyện Kông Chro) khá nổi bật với đầy đủ hoa văn ước kỳ, sinh động trên vách. Ảnh: Phương Duyên |
2. Nếu đơn vị rông Jrai ở các vùng ít gồm sự biệt lập về kiểu dáng thì đơn vị rông Bahnar mỗi địa điểm lại mang trong mình một đặc trưng. Đến với làng mạc Hà Tây (huyện Chư Păh) cách TP. Pleiku chừng 50 km, nhiều khách phương xa không khỏi bất ngờ khi gặp gỡ những nơi ở rông Bahnar truyền thống to đẹp của các làng Kon Băh, Kon Măh, Kon Sơ Lăl... Đặc trưng ở trong phòng rông Bahnar vào vùng là chiều ngang kha khá rộng, dáng vóc bề thế, vách đan bởi tre nứa, gồm nẹp tre dọc ngang để tăng độ bền chắc, mái lợp tranh dày cả gang tay. Nhịp đời ăn năn hả ngoài ra chẳng có tác dụng lay chuyển không ít nếp sống khu vực đây.
trong những này, bên rông Kon Sơ Lăl được coi là lớn độc nhất vô nhị Tây Nguyên với chiều cao tương đương nơi ở 4 tầng, chiều ngang 23 m, phải huy động 4.000 ngày công của dân thôn trong trong cả 4 tháng ròng mới hoàn toàn có thể hoàn thành. Sau khi đưa vào sử dụng năm 2017, người làng bàn nhau dựng thêm nhà chồ (pra) ngay khu vực vừa lên hết ước thang để gia công nơi ngủ chân trước lúc bước vào mặt trong, đồng thời bố trí 2 băng ghế mộc đối xứng, đủ chỗ mang đến hàng chục con người ngồi. Trường đoản cú băng ghế này, gồm lần cửa hàng chúng tôi ngồi tĩnh lặng ngắm phần đông vệt nắng nóng cuối ngày bình tâm buông dịu trên hầu như mái nhà, trên con phố làng hun hút. Chuyến phượt chẳng định trước giúp làm cho mới chính mình cực kỳ hiệu quả.
trong những khi đó, xuôi về các huyện phía Đông, đặc biệt là ở Kông Chro, ta sẽ sở hữu được dịp đối chiếu, đối chiếu vài nét khác hoàn toàn trong bản vẽ xây dựng nhà rông truyền thống lâu đời Bahnar. Bên rông thôn Tờ Nùng 1 (xã Ya Ma) hay nhà rông làng Đak Hway (xã Đak Tơ Pang) là đông đảo ví dụ. Không tính chiều ngang hàng trăm mét trông như một ngôi nhà dài, mái thấp và bởi tựa mẫu thuyền úp ngược, tấm thân uy nghiêm của bọn chúng còn được tôn lên đặc sắc bởi các hoa văn sinh động, khó hiểu như hình mẫu thiết kế hình thoi, mặt trời 8 cạnh… cùng với 2 màu chủ yếu trắng-đỏ. Đứng trước cảnh quan ấy, ta tưởng như sẽ ngắm một tấm thổ cẩm vĩ đại vừa mới được dệt ngừng rồi căng dây phơi thân khoảnh đất bởi phẳng, nhoáng đãng. Vẻ bệ vệ mà thướt tha của hầu hết nhà rông ấy khiến ta ko khỏi liên hệ đến bóng bà mẹ hiền từ. Lại sở hữu ngôi công ty rông nhưng mà vách tre được nẹp bằng những thanh gỗ tủ sơn xanh dương chạy song song bên trên thân trông thật lạ mắt, nổi bật. Chúng điểm xuyết một vẻ đẹp rực rỡ cho vùng khu đất khó. Chỉ tiếc nuối là qua không ít năm mưa nắng, do không tìm kiếm được tranh, phần mái của đa số nhà rông vẫn thay bằng mái tôn chói lòa bên dưới nắng.
ngay sát đây, kẹ thăm một vài nhà rông, bọn chúng tôi phát hiện những băng rôn, bảng biểu căng lên vùng trước tuyên truyền dân làng cài đặt Bluezone, chủ động 5K để bảo đảm sức khỏe khoắn trước cơn đại dịch. Rất truyền thống nhưng cũng thật nhanh nhạy, kịp thời. Càng rõ ra một điều: Dù cuộc sống đời thường biến thiên, dù rất nhiều mai một, đơn vị rông vẫn luôn ở đấy, vững vàng chãi vô cùng, để lúc nào cũng chở đậy cho làng…